Onze aanpak
Om de natuur in de duinen te versterken en de effecten van stikstof verminderen, is actief beheer nodig. Dit betekent dat we bijvoorbeeld struiken en exoten verwijderen om openheid in het duin te herstellen. Deze maatregelen en hun doelen worden vastgelegd in Natura 2000-beheerplannen, die de provincie opstelt in samenwerking met Dunea en andere terreinbeheerders. Naast het behalen van de provinciale natuurdoelen leggen we in ons eigen natuurbeleid extra ambities vast. Zo zetten we ons in voor natuurherstel buiten de duinen en investeren we in natuureducatie. Met gericht beheer zorgen we ervoor dat de beschermde habitats worden versterkt en daarmee het voortbestaan van de duineigen soorten wordt gewaarborgd.
Beheer
Dunea beheert haar duingebieden met maatregelen die bijdragen aan het behoud en herstel van de natuurlijke dynamiek in het duin. De duingraslanden zijn afhankelijk van kalkrijk zand. Wij verwijderen struwelen die deze windynamiek beperken en herstellen oude stuifkuilen zodat dit kalkrijke zand zich weer kan verspreiden. Daarnaast zijn in 2015 zijn sleuven in het duin aangelegd om dit waardevolle kalkrijke zand vanaf het strand meer het duingebied in te laten stuiven.
Invasieve soorten, zoals Amerikaanse vogelkers en rimpelroos, worden actief bestreden om inheemse planten te beschermen. Overmatige groei van dominante soorten, zoals duinriet, wordt beperkt door maaien en begrazing. Grote grazers (link) spelen hierin een belangrijke rol. Ze houden de vegetatie in balans en verbeteren zo de kwaliteit van duinvalleien. Met deze beheermaatregelen versterken we het mozaïek van het landschap, behouden we een gevarieerd duinlandschap en beschermen we de unieke flora en fauna die hier thuishoren.
Kerven in de duinen
In Meijendel zijn in 2015 vijf sleuven aangelegd in de eerste duinenrij om de verstuiving van kalkrijk zand vanaf het strand op gang te brengen. Deze smalle inkepingen laten zand vanaf het strand dieper het duingebied in waaien, wat de gezondheid van het duinlandschap bevordert. Het verstuivende zand zorgt voor een sterker duingebied dat beter bestand is tegen klimaatverandering en zeespiegelstijging.
Het kalkrijke zand dat via de kerven de achterliggende duingraslanden bereikt, speelt een belangrijke rol in het herstel van de biodiversiteit. Het zand maakt de bodem armer aan voedingsstoffen en buffert fosfaten, waardoor bloemrijke kruiden en planten meer kans krijgen om te groeien dan grassen. Dit draagt bij aan een gevarieerd en soortenrijk ecosysteem, waarin onder andere de zandhagedis een geschikte leefomgeving vindt.
Na de aanleg van de kerven heeft de natuur haar werk gedaan. Het verstuivende zand versterkt de natuurlijke dynamiek van het duingebied en draagt bij aan de vorming van een robuust landschap dat beter bestand is tegen toekomstige veranderingen, zoals de stijgende zeespiegel.
Grote grazers
Om de duinen open en dynamisch te houden, zet Dunea een mix van grazers in, waaronder runderen, paarden en schapen. Deze dieren spelen een belangrijke rol in het beheer van de vegetatie, elk met hun eigen specialisme. Runderen en paarden zorgen voor structuur in de begroeiing en houden het landschap open. Schapen zijn alleseters die zich ook richten op invasieve soorten, zoals de Amerikaanse vogelkers.
Waar vroeger het konijn als natuurlijke grazer hielp bij het kort houden van de vegetatie, is die rol kleiner geworden door afname van de konijnenpopulatie. Grote grazers nemen deze functie deels over en helpen zo om vergrassing en verrijking van de bodem te voorkomen. Hierdoor krijgen kwetsbare en inheemse plantensoorten meer ruimte om te groeien.
Onderzoek
Om de natuurkwaliteit en biodiversiteit in de duinen te behouden en verder te verbeteren, houdt Dunea continu vinger aan de pols. Doorlopend onderzoek helpt ons beter te begrijpen hoe het duinlandschap functioneert en welke effecten ons beheer heeft. Dit doen we in samenwerking met onderzoeksinstellingen zoals Naturalis, universiteiten en andere drinkwaterbedrijven, maar ook met de hulp van een grote groep vrijwilligers.
Samen monitoren we meer dan 300 soorten, waaronder planten, vogels, zoogdieren, insecten en reptielen. Langlopend onderzoek laat zien dat ons beheer positieve resultaten oplevert, zoals het herstel van vochtige duinvalleien. Deze gezamenlijke kennisopbouw versterkt niet alleen ons beheer, maar draagt ook bij aan veerkrachtige duinen en een rijkere biodiversiteit.
