Archeologische opgravingen & natuurherstel
Dit jaar werd na tien jaar het natuurherstelprogramma in Monster afgesloten. Het resultaat? Er is een unieke nederzetting ontdekt, het draagvlak voor Dunea is gegroeid en de natuur heeft weer vrij spel.
Dunea startte in 2010 met de uitvoering van natuurherstelprojecten in duingebied Solleveld, gemeente Westland. Het doel was de kwaliteit te verbeteren en weer ruimte te creëren voor kalkarm grijs duin, een belangrijk Natura 2000-habitattype langs de kust. Provincie Zuid-Holland was opdrachtgever, in het kader van de PAS-maatregelen.
Wel vijftig grondboringen waren er gedaan. En de conclusie was dat er niets van archeologische waarde lag. De natuurherstelprojecten konden gerust starten. Er was groen licht om camping Molenslag en de infrastructuur (riolering, stroomkabels etc.) in de duinen te verwijderen.
Eureka!
De vondst van een gouden Romeinse munt zette echter alles op z’n kop. Partijen moesten opnieuw met elkaar om tafel en er kwam vervolgonderzoek. Toen vonden ze zoveel. Het project werd een voortdurende afweging tussen archeologie- en natuurdoelen. “We hebben de zorg voor een Natura 2000 gebied, maar we willen ook de cultuurhistorische waarde ervan respecteren”, vertelt Hans Lucas, betrokken als omgevingsmanager en projectleider bij Dunea.
Stallen en karrensporen
Bij natuurherstelwerkzaamheden worden wel vaker archeologische vondsten gedaan, maar bij Molenslag ging het om meer dan scherven. Dienst Archeologie Delft heeft een hele nederzetting gevonden uit de Merovingische tijd (6e tot 8e eeuw). Boerderijen met waterputten en stallen, maar ook veel munten, glas, pijpen, karrensporen, vis- en dierresten. Uit al deze vondsten bleek hoe vroeg mensen al actief waren in de duinen. Bij de watertoren van Dunea was al eerder een urnenveld gevonden, maar nu kon een hele nederzetting in kaart worden gebracht; een totaalplaatje.
Met andere beheerbril
De vondsten hebben veel impact gehad op Dunea als natuurbeheerder. Lucas: “Het is goed om meer over de geschiedenis van je beheergebied te weten, ook voor je beheer in de toekomst. Nu zullen we bijvoorbeeld het maaiveld niet meer met een sleuf opengraven, maar met boringen. Dan blijft het maaiveld ongewijzigd. Je kijkt er met een andere bril naar en die informatie neem je ook mee naar de andere duingebieden in ons beheer, Meijendel en Berkheide. Ook weten we nu dat het duin veel breder was in die tijd en dat het grondwater hoger stond.”
Relatiebouw
Ook de langdurige samenwerking met de provincie Zuid-Holland, Archeologie Delft en de bewoners hebben veel moois opgeleverd: “Nadat de eerste zandverstuivingen richting de nabijgelegen huizen waren opgelost met doeken, zijn de omwonenden zeer positief betrokken gebleven”, blikt omgevingsmanager Lucas terug. “Ook met de archeologen hebben we steeds nauw contact onderhouden. Als wij dachten ‘dit zou wel eens een Romeinse vinding kunnen zijn’, dan belden we meteen de archeologen om het veilig te stellen. Je doet het echt samen.”
Alle opgravingen zijn veiliggesteld en de resultaten zijn gepubliceerd in het rapport Bewoning onder het stuifzand. Ook aan natuurherstel zijn we uiteindelijk nog toegekomen.