Wie helpt mee aan 15 miljoen kuub?

De vraag naar drinkwater neemt snel toe in ons leveringsgebied door de toename van het aantal inwoners, woningen en economische activiteit. Zo'n vijf jaar geleden ontdekten we dat we meer bronnen nodig hadden en ontwikkelden we een multi-bronnenvisie, vooral met oog op bronvervuiling, verleggingen en voldoende drinkwater in perioden van droogte. Een visie die overeind blijft met de nieuwste voorspellingen van het CBS, maar het groeitempo is hoger. Daarom moeten we onze plannen opschalen om op tijd en op de juiste plekken in het productie- en distributiesysteem, voldoende capaciteit te kunnen leveren.  

Tot circa 2030: Berkheide, diep en besparen 

Tot circa 2030 is uit het huidige waterwinsysteem van rivieren en duinen ongeveer 10 miljoen m3 extra capaciteit nodig t.o.v. wat wij in 2020 hebben geleverd. We ontwikkelen de Afgedamde Maas en de Lek tot mengbedrijf en doen inspecties aan de rivierwatertransportleidingen die voorgezuiverd rivierwater naar de duinen brengen. Duingebied Berkheide met productielocatie Katwijk moet in 2026 jaarlijks 7 miljoen m3 extra leveren, waarvan 1,5 miljoen m3 inmiddels is gerealiseerd. Twee miljoen kuub kunnen we tijdelijk extra winnen uit diepe bronnen in de duinen.  

Daarna moeten de extra benodigde kuubs komen uit nieuwe bronnen en technieken. Hoeveel precies is afhankelijk van de vraagontwikkeling en het exacte moment dat nieuwe zuiveringsinstallaties in gebruik kunnen worden genomen. Aan de vraagzijde kan middels gezamenlijke inspanning op bewust en duurzaam watergebruik de drinkwatervraag worden beïnvloed. Om in deze periode geen problemen in levering te krijgen zijn lokaal vergunningen nodig, bescherming van ons huidige systeem tegen vervuiling en opwarming en commitment om geplande nieuwbouw waterduurzaam te laten opleveren. 

Na 2030: Ook directe zuivering 

Tegen 2030 zitten de duinen aan het maximum dat ze kunnen leveren. We kunnen dan niet verder uitbreiden zonder concessies te doen aan natuur. Naast de Afgedamde Maas en de Lek in combinatie met de duinen, zijn dan meer bronnen nodig en meer zuiveringscapaciteit voor meer drinkwater. We zoeken die nieuwe bronnen dichterbij huis. Om die zoektocht zorgvuldig te doen, gaat Dunea in gesprek met de omgeving en onderzoeken we de milieueffecten in een m.e.r. procedure (milieueffectrapportage).

In dit traject zal Dunea met haar omgeving breed gaan kijken naar alle mogelijke varianten en oplossingsrichtingen voor nieuwe bronnen en zuiveringslocaties. Uit vooronderzoeken van Dunea zijn al twee bronnen naar voren gekomen die zeer kansrijk lijken: dat zijn brak grondwater onder onze duinen of in de binnenduinrand en Valkenburgse meer.

Omdat bronnen niet van constante kwaliteit zijn en drinkwater naar verwachting aan steeds strengere normen moet gaan voldoen, is er behalve flexibiliteit in bronnen ook meer zuiveringstechniek nodig. De inzet van membraantechniek doet beide. Dit is een beproefde techniek, waar we in de pilots Brak grondwater en Valkenburgse Meer ervaring mee opdoen. De techniek is een goede oplossing voor de middellange termijn en een goede basis voor een hybride systeem op lange termijn (na 2040).

Na 2040: Hybride systeem 

Zowel voor de kwaliteit als de hoeveelheid drinkwater is het noodzakelijk dat we toewerken naar een hybride systeem: een combinatie van ons huidige natuurlijke duinsysteem, aangevuld met een technischer systeem: directe zuivering van lokale bronnen met membraanfiltratie. Het betrouwbare natuurlijke systeem waar we zo trots op zijn, vullen we zo aan met water van een systeem dat ook opkomende stoffen aankan. Samengevoegd kunnen we zo alle kwalitatieve en kwantitatieve uitdagingen van de toekomst aan. 

Alles bij elkaar een omvangrijk plan. We zullen vooral veel met overheden schakelen, om samen aan de zorgplicht voor drinkwater te werken. Wordt vervolgd! 

Meer informatie

• Schouders eronder om drinkwatertekort te voorkomen 
• Neem voor meer informatie contact op met Willemijn Bouland-Oosterwijk.