Kabels, een groeiend risico voor de drinkwaterlevering

Het wordt steeds drukker in de ondergrond. Met name het aantal elektriciteitskabels neemt sterk toe. Door de energietransitie worden behalve warmtenetten ook meer elektriciteitskabels aangelegd en in veel gebieden vindt uitbreiding plaats van het glasvezelnetwerk. De groei van het aantal kabels levert problemen op voor drinkwaterbedrijven.  

Drinkwaterleiding moet bereikbaar zijn 

Drinkwaterleidingen liggen met gasleidingen en elektriciteits- en datakabels in dezelfde nutsstrook. Onze leidingen liggen het diepst, op 0,7 tot 1 meter onder het oppervlak. Dat is om de leiding te beschermen tegen vorst. Kabels liggen daar zo’n 40 centimeter boven. We moeten dus altijd langs bundels kabels graven om onze leiding te bereiken. En soms lukt dat niet meer. 

Werkzaamheden combineren  

Bij werkzaamheden in de ondergrond probeert Dunea zoveel mogelijk samen te werken met andere netbeheerders. We hebben samenwerkingsverbanden met Liander en Stedin, in Zuid-Holland zijn zij de beheerders van het gas- en elektriciteitsnet. Door samen te werken kunnen we de planningen op elkaar afstemmen en gezamenlijk aanbesteden. Dat scheelt tijd, kosten en overlast voor de omgeving. 

Handelingen verschillen 

Door de energietransitie bouwen Stedin en Liander het gasnetbeheer geleidelijk af en verschuift de focus meer naar elektra. Dat maakt het lastiger gezamenlijk de werkzaamheden uit te voeren. De handelingen bij werkzaamheden aan het water- en gasnet zijn redelijk vergelijkbaar, maar die tussen het waternet en elektriciteitskabels veel minder. 

Andere tijdsplanning 

Naast verschillen in handelingen, zijn er ook verschillen in tijdsplanning. Waar bijvoorbeeld een kabelnetwerk binnen een maand is uitgerold, duurt de aanleg van een waterleiding meerdere maanden. Behalve het uitgraven van de oude leiding en aanleggen van een nieuwe moeten we de leiding grondig testen voor gebruik. Daarvoor moet de leiding een drukproef doorstaan, spoelen we de leiding door en nemen we watermonsters. Daar gaat de nodige tijd overheen.

Geen samenwerking met datakabelbedrijven 

Samenwerking bij de uitrol van datakabels vindt zelfs helemaal niet plaats. De kabelaars werken in opdracht van een projectontwikkelaar of gemeente. Ze werken in hoog tempo, rollen het glasvezelnetwerk uit en verdichten de straat weer. Dat gebeurt vaak onder grote tijdsdruk en ze werken niet met een meerjarenplanning. Dat maakt samenwerken vrijwel onmogelijk. 

Datakabels regelmatig niet op de juiste plek 

Ook komt het regelmatig voor dat datakabels op een verkeerde plek en niet op de juiste diepte zijn aangelegd. Partijen zijn conform de WIBON (Wet Informatie-uitwisseling Boven- en Ondergrondse Netwerken) verplicht de aangelegde kabels en leidingen in te meten zodat deze zichtbaar worden binnen KLIC (Kabels en Leidingen Informatie Centrum). Als wij dan willen graven voor onderhoud of vervanging, kunnen we precies zien welke kabels in de nabijheid van ons leidingnet liggen. 

Veel extra tijd en geld door verleggen kabels 

Maar in de praktijk blijkt dat niet elke partij zich aan de aangegeven locatie houdt. Onze aannemers moeten de kabels eerst heel zorgvuldig verleggen om de weg vrij te maken en uiteindelijk weer op de juiste plek te leggen en inmeten. Dat zorgt er niet alleen voor dat onze planning uitloopt, maar brengt ook extra kosten met zich mee. Die moeten wij dan weer verrekenen met de partij die verantwoordelijk is voor de kabels. 

Oplossing 

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor wat er in de openbare ruimte en in de ondergrond gebeurt. Zij moeten erop toezien dat alle kabels en leidingen volgens de juiste richtlijnen worden aangelegd. Een gemeente kan meer regie pakken door goede afspraken te maken met telecombedrijven en erop toe te zien dat die afspraken ook worden gehouden.    

Samengevat

• Door toename van kabels zijn drinkwaterleidingen lastiger te bereiken.
• Dit zorgt voor toename van tijd, kosten en onvoorspelbaarheid bij werkzaamheden.
• Datakabels worden te vaak niet op de juiste plek aangelegd.
• Samenwerking in de ondergrond is noodzakelijk, maar niet altijd eenvoudig.
• Dat komt onder meer door verschillen in wettelijke kaders (telecomwet), planbaarheid en uitvoeringsmethodes.
• Gemeenten: door beter toezicht te houden op de uitrol van datakabels draagt u bij aan uw zorgplicht voor drinkwaterlevering. 

Mark Janssen Lok 
m.lok@dunea.nl