Natuurlijke processen
De duinen zijn een levend landschap. Natuurlijke processen zoals verstuiving, hydrologie en successie vormen de duinen al eeuwenlang en maken het duinlandschap veerkrachtig en robuust.
Verstuiving
Verstuiving is de kracht achter de vorming en vernieuwing van duinen. Bij verstuiving blaast de wind het zand vanaf het strand verder de duinen in. Hierdoor ontstaan kale zandvlaktes. Deze open gebieden bieden een thuis aan pioniersplanten zoals helmgras en aan diersoorten die afhankelijk zijn van droge, zandige leefomstandigheden. Verstuiving houdt de duinen gezond en voorkomt dat de duinen volledig dichtgroeien, houdt ze in beweging en versterkt de natuurlijke kustbescherming.
Successie
Successie is het proces waarbij planten zich geleidelijk ontwikkelen in de duinen. Het begint op kale zandvlaktes die ontstaan door verstuiving. Eerst verschijnen helmgras en andere pioniersplanten. Deze soorten zijn bestand tegen wind, droogte en felle zon. Hun aanwezigheid biedt beschutting en creëert omstandigheden waar andere planten, zoals kruiden en grassen, van profiteren. Na verloop van tijd groeien de duinen verder uit tot grijze duinen, duingraslanden en soms zelfs bossen.
Verstuiving en successie houden samen het duinlandschap in beweging. Verstuiving creëert steeds nieuwe zandvlaktes, terwijl successie ervoor zorgt dat andere delen zich verder ontwikkelen. Zo ontstaat een landschap met een gevarieerde mix van open zand, graslanden en bossen.
Hydrologie
De hydrologie van de duinen draait om de wisselwerking tussen regenwater, grondwater en zout zeewater. Regenwater zakt door de zandige bodem en vormt een zoetwaterbel die op het zoute grondwater drijft. Op plekken waar het grondwater aan de oppervlakte komt, ontstaan vochtige duinvalleien en ontspringen duinbeken. De waterstand in deze gebieden fluctueert met de seizoenen: in de winter staan de valleien onder water, terwijl ze in de zomer droogvallen en plek bieden aan bloeiende orchideeën en andere unieke planten. Ook de waterwinning speelt een rol in de hydrologie. De waterwinning is zorgvuldig afgestemd op de natuurlijke processen in het duin, zodat vochtige duinvalleien kunnen blijven bestaan en zich verder kunnen ontwikkelen.
